Khi mới bước vào một số tiệm nail, người viếng thăm thường khựng lại một vài giây. Họ chợt ngửi thấy một mùi đặc biệt từ trong tiệm tỏa ra. Đó là do hơi hoặc bụi của các hóa chất rất cần thiết cho ngành nghề nail, một nghề đã mang lại nhiều lợi nhuận cho công nhân cũng như chủ nhân. Tuy nhiên, các hóa chất đó cũng gây ra một số ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe nhân viên, khách hàng. Xin cùng tìm hiểu thêm về các hóa chất này.
Acetone
Acetone là một hóa chất rất thông dụng trong nhiều ngành kỹ nghệ. Riêng trong nghề làm móng, acetone được dùng rất nhiều. Các tên khác được dùng để chỉ hóa chất này là: Dimethyl Formaldehyde, Dimethyl Ketone, Finger Nail Polish Removers, Rubber Cement.
1-Định Nghĩa
Acetone là một chất lỏng, hòa tan trong nước, không màu, dễ bay hơi, dễ cháy, và có mùi vị đặc biệt. Hóa chất được tổng hợp trong phòng thí nghiệm nhưng cũng có khá nhiều trong môi trường thiên nhiên như trong không khí, nước uống, ruộng đất.
Từ không gian, acetone hòa nhập vào đất, nước sau những cơn mưa và bão tuyết. Nhưng acetone không tích tụ trong đất và nước lâu vì các vi sinh vật sẽ chuyển biến chúng ra các hợp chất khác. Tự nó, acetone vô hại vì chúng bị biến đổi rất mau. Nhưng khi kết hợp với chất khác như hydogen peroxide, chloroform, thì acetone trở thành nguy hại.
Trong cơ thể, acetone cũng có tự nhiên trong các cơ quan bộ phận và do sự chuyển hóa thực phẩm tạo ra. Bình thường, acetone được nước tiểu thải ra ngoài. Khi vì lý do nào đó mà acetone không được thải ra thì độ acid của máu lên cao, và có thể đưa tới tai nạn với bất tỉnh nhân sự. Trong kỹ nghệ hoặc các tiệm làm móng, 97% acetone thoát ra khi được sản xuất hoặc sử dụng sẽ hòa lẫn trong không khí.
2-Công Dụng
Acetone được dùng để chế tạo chất dẻo (plastic), các loại sợi (fibers), dược phẩm vá các hóa chất khác. Là một dung môi hữu cơ, acetone có thể hòa tan nhiều chất hóa học. Acetone có trong các sản phẩm kỹ nghệ như sơn, mực in, contact cement, chất làm keo (gum), nhựa (resin), sáp (waxe), dầu mỡ bôi trơn, thuốc nhuộm, hóa chất chùi rửa, thuốc rửa móng tay. Tại tiệm làm móng tay, acetone được dùng rất nhiều để lau chùi móng.
3-Tiếp C ận Với Acetone
Cơ thể tiếp nhận acetone qua mấy đường chính sau đây:
-Hít thở không khí ngoài trời có acetone.
-Hít thở không khí nhiễm nhiều acetone nơi làm việc như tại các tiệm làm móng hoặc sử dụng các sản phẩm có acetone như các hóa chất dùng trong nhà, chất đánh bóng móng tay, sơn nhà. Tại các tiệm gắn móng tay giả, nồng độ acetone tối đa trong không khí được cho phép là 1000ppm cho 8 giờ làm việc một ngày và 40 giờ một tuần lễ.
-Da tiếp xúc trực tiếp với các sản phẩm chứa acetone.
-Trong thuốc lá. Người hút thuốc và người hít thở không khí nơi có khói thuốc đều bị nhiễm acetone.
4-Ảnh Hưởng Của Acetone Đến Sức Khỏe
Khi cơ thể tiếp cận với acetone, hóa chất này sẽ lan vào máu và xâm nhập tất cả các bộ phận khác. Nếu chỉ là số lượng nhỏ, acetone sẽ được gan biến hóa thành các phần tử vô hại và có thể được chuyển thành năng lượng cung cấp cho các chức năng của cơ thể. Trái lại, nếu hít thở không khí có mức độ acetone cao dù chỉ trong thời gian ngắn, cũng ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.
a-Tác dụng trên sự tiêu hóa. Hít thở hoặc sờ mó vào acetone có thể gây ói mửa, nhất là khi nồng độ hơi acetone trong không khí cao. Một số trường hợp ói ra máu khi bệnh nhân gẫy xương được bó bột có chất acetone.
b-Tác Hại Cho Mắt, Mũi, Họng, Hệ Tuần Hoàn và Hệ Thần Kinh
Mắt – khi chẳng may dung dịch acetone bắn vào thì mắt sẽ cay rồi tổn thương giác mạc, nhưng thường thường chỉ vài ngày sau thì lành. Hơi acetone cũng làm ngứa và chảy nước mắt. Khi tiếp xúc với dung dịch acetone trong thời gian lâu hơn, giác mạc sẽ bị đục tạm thời hoặc vĩnh viễn. Hơi acetone cũng có thể gây ra tổn thương cho giác mạc.
c-Mũi – dù chỉ với nồng độ rất nhỏ (500-1000ppm) hơi acetone cũng gây sự kích thích niêm mạc của mũi. Mũi có thể ngửi thấy mùi acetone ở mức 200-500ppm trong không khí.
d-Cuống họng – niêm mạc cuống họng có thể bị kích thích, sưng khi ta uống hoặc hít thở acetone.
e-Hệ tuần hoàn – khi bị ngộ độc acetone, nhịp tim đập rất nhanh và huyết áp giảm đáng kể.
g-Hệ thần kinh – khi hít thở một lượng nhỏ acetone, thính giác có thể bị suy yếu. Khi trúng độc acetone thì thần kinh trung ương giảm hoạt động, nạn nhân thấy buồn ngủ, cử động không phối hợp, thân thể chuyển động liên tục và có thể rơi vào tình trạng hôn mê.
h-Ảnh Hưởng Hô Hấp
Trúng độc acetone có thể gây khó thở, nhịp thở chậm, hơi thở yếu, ngứa cuống phổi. Cho tới nay, acetone chưa bị xếp vào danh sách các hóa chất có nguy cơ gây ra ung thư.
Ảnh hưởng lâu dài của acetone chỉ mới được nghiên cứu ở loài vật. Khi tiếp xúc lâu và với phân lượng cao, acetone có thể đưa tới tổn thương cho thận, gan, thần kinh và khuyết tật cho bào thai. Hiện nay chưa có nghiên cứu nào về ảnh hưởng lâu dài của acetone với loài người.
Methyl Methacrylate Monomer (MMA)
MMA là hóa chất đã gây ra nhiều vấn đề cho các tiệm làm móng tay giả và hiện nay, một số tiểu bang đã cấm sử dụng. Tuy nhiên vì những lý do khác nhau, nhiều người vẫn dùng.
Tác dụng trên da của MMA được phát hiện đầu tiên vào năm 1957. Một bác sĩ chuyên về bệnh ngoài da bị nấm độc ăn trên móng tay. Để che dấu các móng tay xấu hư, ông ta dùng móng tay nhân tạo có chất acrylic. Mấy ngày sau ngón tay viêm sưng. Từ đó nhiều báo cáo khác về ảnh hưởng này do MMA gây ra cũng được công bố.
Một bác sĩ thần kinh khác có một nhân viên làm phụ tá nha khoa hơn 14 năm. Từ gần một năm, bà ta thấy cẳng chân bị tê, mất cảm giác, yếu, đi không vững dễ ngã. Kết quả các khám nghiệm đều bình thường. Hỏi kỹ thì bệnh nhân cho hay đã làm việc trong một phòng không thoáng khí có MMA trong hóa chất làm răng giả. Sau khi chuyển sang phòng làm việc khác thoáng khí hơn thì các dấu hiệu bệnh chấm dứt.
MMA là hóa chất được sử dụng nhiều trong việc làm móng tay giả, xi măng trám răng, bộ phận cơ thể giả. MMA có trong keo dán móng tay nhựa. Nhân viên gắn móng tay giả và khách hàng chịu ảnh hưởng trực tiếp của hóa chất này do bụi và hơi MMA bay vào mũi, miệng và phổi.
Với gần một giờ cúi sát vào bàn tay khách hàng để sửa soạn làm móng giả, gọt giũa móng giả, nhân viên hít thở liên tục một lượng đáng kể hóa chất này. Trước hết, mặt móng tự nhiên được giũa cho nhẵn. Chuyên viên dùng cọ nhúng vào dung dịch MMA, chấm thêm bột polymer, tạo ra một hợp chất để đắp lên mặt móng. Móng giả được phủ lên trên. Trong suốt thời gian đó, nhân viên hít thở rất nhiều MMA. Rồi những hộp đựng MMA bỏ ngỏ, hơi MMA cũng bay ra và lẫn với không khí.
Hóa chất sẽ gây viêm da, chảy nước mắt, nước mũi, kích thích cuống họng, chóng mặt, tay run rẩy, giảm cảm giác ở đầu ngón tay với lâm châm như kim chích. Một số trường hợp suyễn vì hơi MMA cũng đã được báo cáo. Nhiều người còn bị viêm gân ở các ngón tay vì họ liên tục cầm chặt dụng cụ mài, giũa móng.
Một số nghiên cứu khoa học cho hay MMA cũng có nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng xấu cho thai nhi khi bà mẹ tiếp cận quá lâu với hóa chất này.
Trong không khí, khi nồng độ MMA lên tới 50 ppm đã gây ra khó chịu cho cơ thể rồi. Nồng độ cho phép của cơ quan lao động là 100 ppm.
Năm 1972, Cơ Quan Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Hỳ tuyên bố MMA rất độc hại nếu dùng ở thể lỏng. Năm 1974, một tòa án ở Chicago đã ra lệnh cấm sản xuất MMA. Cũng năm 1974, Cơ quan FDA đã cấm các công ty bán mỹ phẩm có MMA vì hóa chất này gây ra hư hao móng và dị ứng viêm da cho nhân viên, khách hàng. Hiện nay có trên 30 tiểu bang Hoa Kỳ cấm sử dụng MMA.
Tuy nhiên, MMA vẫn còn được dùng vì giá rẻ hơn chất thay thế. Một gallon keo có MMA giá vài chục mỹ kim trong khi một gallon chất thay thế lên tới cả vài trăm mỹ kim. Chính quyền không có đủ thanh tra viên để kiểm soát việc sử dụng MMA và khách hàng cũng không than phiền hoặc báo cáo khi chủ tiệm nail dùng hóa chất này.
Trong ngành Y, Nha Khoa, MMA vẫn còn được dùng vì có những biện pháp an toàn khi làm răng hoặc chân tay giả. MMA có mùi rất nồng nặc, bay hơi rất nhanh. Keo gắn móng tay giả có MMA rất cứng, rất khó giũa mặc dù đã ngâm vào nước nóng hoặc nước pha thuốc. MMA đã được thay thế bằng chất Ethyl Methacrylate (EMA)
Eth yl Methacrylate
Hiện nay, sự hiểu biết về Ethyl Methacrylate vẫn còn giới hạn. Tuy nhiên kinh nghiệm nghề nghiệp cho thấy, tiếp xúc lâu với hóa chất này có thể đưa tới các vấn đề cho sức khỏe như:
-Dị ứng mắt với giác mạc: rát, đỏ ngứa, mắt sưng, chảy nước mắt.
-Da sẽ bị kích thích, ngứa, nổi mề đay. Tiếp cận lâu, da sẽ khô, nứt, viêm đỏ. Người đã có bệnh ngoài da thì ảnh hưởng sẽ nặng hơn.
-Hít phải hóa chất với nồng độ cao thì hơi thở khó khăn, nặng ngực. Người bị bệnh suyễn sẽ lên cơn suyễn thường xuyên hơn.
-Hít nhiều hóa chất, trong người thấy choáng váng, chóng mặt, rối loạn các cử động, mệt mỏi.
-Chẳng may nuốt hóa chất này vào miệng thì sẽ có khó chịu về tiêu hóa như ói mửa, đau bụng.
Các Hóa Chất Khác
Acetonitrile: chất để bóc keo gắn móng tay giả, có thể kích thích mũi, cuống họng; nhức đầu, đau bụng, ói mửa; khó thở, nặng ngực; rối loạn nhịp tim; lên cơn kinh phong; bất tỉnh.
Benzene: trong keo gắn móng tay có thể làm rối loạn hô hấp, đỏ da, giảm chức năng thần kinh, ung thư máu.
Benzoil Peroxide: chất bột đắp móng làm dị ứng da, kích thích đường hô hấp, ho, đau cuống họng khi hít quá nhiều.
Camphor, Di-n-butylphthalate: những chất làm bóng, có thể gây viêm da, kích thích mũi, mắt, cuống họng.
Ethyl Acetate: làm bóng và keo gắn móng tay có thể gây ngứa mũi, chảy nước mắt, viêm cuống họng, viêm da, ngây ngất. Với số lượng cao, có thể gây tổn thương cho gan và thận.
Formaldehyde: chất làm bóng móng tay có thể gây dị ứng da, suyễn, làm chảy nước mắt, nước mũi, ngây ngất. Nghiên cứu cho thấy chất này có thể gây ung thư ở loài vật.
Fiberglass: chất liệu phủ trên móng tay giả có thể gây ung thư ở loài vật và viêm da, ngứa cuống họng, chảy nước mắt nước mũi ở người khi tiếp cận với hóa chất này.
Methylene Chloride: keo dán móng tay giả mà khi hít phải có thể gây rối loạn hô hấp, tuần hoàn, thần kinh.
Methyl Ethyl Ketone: chất phủ trên móng giả có thể gây kích thích cho mũi miệng, mắt, làm ngây ngất và cũng có nguy cơ gây ảnh hưởng không tốt cho sự sinh sản.
Nitrocellulose làm bóng móng, có thể khiến tim đập nhanh.
Titanium dioxide: chất làm bóng móng và làm móng giả cứng chắc mà khi hít thở lâu có thể gây xơ hóa phổi (Fibrosis).
Toluene: chất làm móng bóng và làm keo dán móng giả có thể gây thiếu hồng cầu; tổn thương thận, gan; viêm da; ảnh hưởng tới sự sinh sản; dị ứng hô hấp.
Kết Luận
Coi vậy thì ta thấy các hóa chất dùng trong Nail Salon có thể gây ra một số rủi ro cho sức khỏe. Tuy nhiên, với các phương pháp phòng ngừa cũng như sự khôn ngoan của trí óc con người, ta có thể tránh các ảnh hưởng xấu này, nếu ta áp dụng. Đó là đề tài của bài kế tiếp.
Bác sĩ Nguyễn Ý Ðức
Texas – Hoa Kỳ